Ελιά η ευλογημένη!

Με αφορμή τον μύθο της Αθηνάς και το δώρο της στους θεούς αλλά και πολλά αγγεία τα οποία απεικονίζουν νικητές στεφανωμένους με στεφάνι ελιάς ξεκίνησε ένα σχέδιο εργασίας με θέμα την ελιά.
Καταγράψαμε τι γνωρίζουν σχετικά με το θέμα και τι θέλουν να μάθουν.

Να πούμε ιστορίες και παραμύθια για την ελιά.
Διαβάσαμε το παραμύθι της ελιάς

Το παραμύθι της ελιάς

 Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε σε μια φτωχογειτονιά ένα φτωχό μα πολύ καλόκαρδο κορίτσι που το έλεγαν Ελιά.

Κάθε μέρα η Ελιά γύριζε τη γειτονιά της, έβλεπε τον κόσμο να ζει φτωχός και δυστυχισμένος και γύριζε στο σπίτι της πολύ στενοχωρημένη.

Κάτι πρέπει να κάνω να τους βοηθήσω, σκεφτόταν. Κι από την άλλη μέρα κιόλας άρχισε. Βγήκε στη γειτονιά, κράτησε τα παιδιά της γειτόνισσας για να πάει να δουλέψει και να μπορεί να φέρει στα παιδιά της λίγο φαΐ.

Μια άλλη μέρα πήγε στη γριούλα που ήταν άρρωστη, της μαγείρεψε, της σκούπισε το σπίτι, την έπλυνε, την ταΐσε. Την άλλη μέρα πάλι έβγαλε τον παράλυτο γέρο με το καρότσι του βόλτα, για να πάρει αέρα και ήλιο.

Τα βράδια γύριζε κατάκοπη, μα ευχαριστημένη που είχε καταφέρει να δώσει λίγη χαρά στους φτωχούς ανθρώπους.

Οι μέρες περνούσαν κι η Ελιά όλο δούλευε, όσο αδυνάτιζε. Μα έβλεπε πως ότι κι αν έκανε, ο κόσμος ήταν πάντα φτωχός και δυστυχισμένος.

Αυτό τη στενοχωρούσε πάρα πολύ κι έτσι στενοχωρημένη κάθισε στην αυλή του σπιτιού της και συλλογιζόταν.

- Τι να κάνω, τι να κάνω. Δεν μπορώ να βλέπω τόση δυστυχία.  Το  σπουργίτι  που   την  είδε  τόσο  στενοχωρημένη  -  και  που   την αγαπούσε γιατί κάθε μέρα του έριχνε σπόρους και ψίχουλα - δεν άντεξε και πέταξε βαθιά στο δάσος.

Εκεί βρήκε την καλή νεράιδα και της είπε:

- Τρέξε, καλή νεράιδα, η Ελιά είναι πολύ στενοχωρημένη, χλωμή κι αδύνατη.

Η καλή νεράιδα ανήσυχη έτρεξε στην αυλή της Ελιάς και τη ρώτησε:

- Τι έχεις, Ελιά μου, κι είσαι τόσο λυπημένη;

- Αχ, καλή μου νεράιδα. Δεν μπορώ να βλέπω τόση φτώχεια και δυστυχία γύρω μου.

- Και τι θέλεις, δηλαδή;

- θέλω να τους γίνω χρήσιμη, θέλω να τους προσφέρω κάτι πολύτιμο που να τους δώσει ζωή και χαρά.

Το θέλεις αλήθεια τόσο πολύ;

- Και βέβαια το θέλω, δε βλέπεις πως έλιωσα από τη στενοχώρια μου;

- Τότε σταμάτησε να στενοχωριέσαι, θα σε κάνω αυτό που θέλεις. Και τσουπ! την άγγιξε με το ραβδάκι της κι αμέσως η Ελιά έγινε ένα μεγάλο δέντρο, που έβγαλε φύλλα, λουλουδάκια άσπρα, που έγιναν ελιές πράσινες, μωβ, μαύρες.

Έπεσαν στη γη, τα κουκούτσια φύτρωσαν, έγιναν δεντράκια και σχημάτισαν ένα μεγάλο ελαιώνα.

Ήρθαν οι γείτονες, μάζεψαν τις ελιές, έβγαλαν λάδι, έφαγαν, χόρτασαν, ρόδισαν τα μαγουλά τους, ζωήρεψαν κι άρχισαν να χαμογελούν και να ζουν ευτυχισμένοι.

Για να ευχαριστήσουν την ελιά και να της δείξουν την αγάπη τους, πήραν το λάδι τους, το έβαλαν στο καντήλι, για να θυμίζουν στην Παναγιά και στο Χριστό, την καλοσύνη της ελιάς και την αγάπη της για τον κόσμο.

Κι η Παναγιά με τη σειρά της την ευλόγησε. Κι ο Χριστός κάτω απ' την ελιά ήρθε και ξεκουράστηκε.

Κι εκείνη καμάρωνε ευχαριστημένη στη μέση στον ελαιώνα και φρόντιζε, όταν έρχονται οι άνθρωποι να τη μαζέψουν να 'ναι γεμάτη ελιές, να χορταίνουν οι φτωχοί, και να φωτίζονται απ' τις καντήλες όλες οι εκκλησιές.

Να μάθουμε για το μάζεμα.

Να φτιάξουμε στεφάνι.

Είπαμε για την διαδικασία που ακολουθούμε στον ελαιώνα.Για το ράβδισμα της ελιάς πάνω στο δίχτυ ,το καθάρισμα από τα φύλλα και το μάζεμα σε τελάρα για να πάνε στο ελαιοτριβείο.

Φέραμε στο σχολείο κλαδιά με ελιές το δίχτυ και ένα χτένι που χρησιμοποιούμε για το μάζεμα της ελιάς.

Αφού τα είδαμε από κοντά αναπαραστήσαμε βήμα βήμα το λιομάζωμα.

Πατώντας κατά λάθος μία ελιά την πήραμε στο χέρι και τα παιδιά παρατήρησαν" έβγαλε λάδι."

Αφού τις καθαρίσαμε τις βάλαμε σε καλάθι και χωριστήκαμε σε ομάδες.

Η πρώτη  ομαδοποιήσε τις πράσινες και τις μάυρες ελιές.

                 
                                                          

        Η δεύτερη  έφτιαξε στεφάνι από τα φύλλα της ελιάς

Η τρίτη  αντιστοίχισε τόσα φύλλα όσες και οι ελιές σε κάθε κλαδάκι

                               .Γράφουν δίπλα τον αριθμό αν μπορούν.

Τέλος η τέταρτη έβαλε σε δύο κύκλους λίγες και πολλές ελιές αντίστοιχα.

Συνεχίζοντας τις μαθηματικές δραστηριότητες τα παιδιά τοποθετούν μέσα σε καλάθι τόσες ελιές όσες δείχνει ο αριθμός.

Στην συνέχεια απαριθμούν από το ένα έως το 10 και τοποθετούν 10 φύλλα ελιάς και γράφουν όπως μπορούν τους αριθμούς.

Ατομικές εργασίες :στεφάνι από φύλλα ελιάς.

Σήμερα επισκεφθήκαμε το Μουσείο της Ακρόπολης.
Η ξεναγός μας πήγε πρώτα σε ένα μέρος που το πάτωμα ήταν από τζάμι, με αποτέλεσμα να μπορούμε να δούμε τι υπάρχει κάτω από το Μουσείο.

Στο ισόγειο βρίσκονται τα ευρήματα των άνασκαφών που έγιναν στην πλαγιά της Ακρόπολης . Ακόμα αυτά εκτίθενται σε γυάλινες προθήκες κάτω στο πάτωμα αλλά και στους τοίχους για να προστατευθούν από την φθορά. Περιλαμβάνουν κυρίως αντικείμενα που αποτελούνται από πηλό ή μάρμαρο, διότι τα πιο πολύτιμα λεηλατήθηκαν και τα πιο φθαρτά καταστράφηκαν με το πέρασμα του χρόνου.Τα περισσότερα αποτελούν προσφορές από τους ανθρώπους.
. Στη συνέχεια είδαμε τα αγγεία νερού που πρόσφεραν στη νύφη μετά το γάμο,όπως και πιατάκια που χρησιμοποιούσαν για οικιακή χρήση.
Ακόμα υπάρχουν πολλά αγάλματα κορών και κούρων που αποτελούσαν αφιερώματα στην θεά Αθηνά και στους 12 θεούς. Σημαντικό και πολύ όμορφο είναι το αφιέρωμα στον ναό του Ασκληπιού.Εκεί βλέπουμε κοινά σημεία με τα σημερινά τάματα στους αγίους μας.

Έπειτα οδηγηθήκαμε από την ξεναγό στον χώρο που βρίσκονται οι Καρυάτιδες. Η καθεμιά είναι ξεχωριστή , μοναδική και πανέμορφη. Και καθεμιά έχει το δικό της τρόπο στάσης και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Είναι αγάλματα ύψους 2,20 μέτρων με διαφορετικές κομμώσεις πράγμα το οποίο μας πληροφορεί ότι κατασκευαστήκαν από διαφορετικά άτομα. Mονό 5 από τις 6 βρίσκονται στο μουσείο ενώ η έκτη βρίσκετε στο Βρετανικό μουσείο.

Στον πρώτο όροφο και είδαμε ένα από τα αετώματα του ναού με πολλές απεικονίσεις (τα λιοντάρια που κατασπαράζουν ένα ταύρο, τον Ηρακλή να παλεύει με τον Τρίτωνα και τον Νηρέα, με τις τρεις μορφές). Εν συνεχεία περιηγηθήκαμε στην αίθουσα που λέγεται «Κήπος με τα αγάλματα» και στην οποία υπάρχουν διάσπαρτα αγάλματα κούρων και κορών από διάφορες χρονικές περιόδους. Στην ίδια αίθουσα είδαμε τη Γιγαντομαχία στην οποία ξεχωρίζει η θεά Αθηνά να επιτίθεται ενάντια στον γίγαντα Εγκέλαδο.

Στον δεύτερο όροφο εντυπωσιακό έργο ήταν ο Tρισώµατος, το πλάσμα με τα τρία κεφάλια και το φιδίσιο σώμα.

Ήταν θαλάσσιος δαίµονας, ίσως ο Nηρέας, που αποτελείται από τρεις µορφές, ανθρώπινες

ως τη µέση και φιδίσιες από τη µέση και κάτω. Oι τρεις µορφές παριστάνουν γενειοφόρους άνδρες

µε µεγάλα φτερά που κρατούν ο πρώτος κεραυνό, ο δεύτερος νερό και ο τρίτος ένα πουλί.

Ακόλουθα ανεβήκαμε στο τρίτο όροφο , στην αίθουσα του Παρθενώνα. Η αίθουσα αυτή είναι ακριβώς σαν τον Παρθενώνα, αφού ακολουθεί τις αναλογίες και τον προσανατολισμό του αρχικού ναού. Σε αυτή την αίθουσα υπάρχουν τα σωζόμενα αετώματα, οι μετώπες και τα τμήματα της ζωφόρου που σώζονται. Παρατηρήσουμε την παράσταση, που ήταν πολύ εντυπωσιακή! Από τους γυάλινους τοίχους μπορούσαμε να δούμε το βράχο της Ακρόπολης και να θαυμάσουμε τον Παρθενώνα.
Τα παιδιά παρακολούθησαν την ξενάγηση με μεγάλο ενδιαφέρον απαντώντας σε ερωτήσεις  σχετικά με την αρχαιότητα.  Συμμετείχαν με βιωματικό τρόπο σε δραστηριότητες  με την βοήθεια της ξεναγού.Έκαναν τους γλύπτες και τα αγάλματα προσπαθώντας να αναπαραστήσουν με ακρίβεια τις στάσεις του σώματος και τα χαρακτηριστικά του προσώπου των αγαλμάτων.Παρατήρησαν το ντύσιμο ,τα χτενίσματα της εποχής  και γνώρισαν τα χρώματα που χρησιμοποιούσαν στην αρχαιότητα οι γλύπτες.
Στην παρακάτω σελίδα τα παιδιά μπορούν να γίνουν γλύπτες και αφού διαλέξουν χρώματα και πινέλο να χρωματίσουν το άγαλμα της πεπλοφόρου.

http://www.theacropolismuseum.gr/peploforos

Πριν την επίσκεψη στο Μουσείο της Ακρόπολης

Με αφορμή την επίσκεψη που θα γίνει την επόμενη Τετάρτη στο μουσείο της Ακρόπολης ξεκίνησε ένα σχέδιο εργασίας με θέμα τα αγάλματα με σκοπό την προετοιμασία των παιδιών για όσα θα δουν.
Με την βοήθεια των παιδιών συγκεντρώθηκε υλικό σχετικό με το θέμα.Φωτογραφίες με αγάλματα,πληροφορίες, μικρά αγάλματα ζώων και θεών.
Φτιάξαμε ένα ιστόγραμμα με τις ιδέες των παιδιών.Τι γνωρίζουν σχετικά με το θέμα και τι θέλουν να μάθουν σχετικά με αυτό.

Τι είναι η Ακρόπολη;

 Ακρόπολη: το ψηλότερο σημείο μιας πόλης που κατά την αρχαιότητα το οχύρωναν με τείχη.  

Οι αρχαίοι Έλληνες έχτιζαν τις πόλεις τους όχι σε πεδινά μέρη, αλλά επάνω σε λόφους. Στην κορυφή του λόφου έχτιζαν το παλάτι του βασιλιά τους. Γύρω απ' αυτό έφτιαχναν ένα ισχυρό τείχος που το έκανε απόρθητο. Κάτω από το περιτειχισμένο παλάτι, στις πλαγιές του λόφου έχτιζαν τα σπίτια τους. 
  Όταν κάποιος εχθρικός γειτονικός λαός έκανε επίθεση στην πόλη τους, όλοι μαζί ανέβαιναν στην κορυφή του λόφου και κλείνονταν μέσα στα τείχη. Από εκεί πολεμούσαν ασφαλισμένοι και προστάτευαν τη ζωή τους και το παλάτι του βασιλιά τους. Το παλάτι λοιπόν με το τείχος γύρω του, στην κορυφή του λόφου ονομαζόταν ακρόπολη.

 Καθώς περνούσαν τα χρόνια οι αρχαίοι Έλληνες έπαψαν να έχουν μέσα στην ακρόπολη το παλάτι του βασιλιά τους. Η ακρόπολη απέκτησε λατρευτικό χαρακτήρα. Εκεί ψηλά, μέσα στα τείχη, άρχισαν να χτίζουν τους ναούς των θεών τους. Προσπαθούσαν οι ακροπόλεις τους να είναι όσο το δυνατό πιο όμορφες και πιο λαμπρές. Στόλιζαν τους ναούς τους και λάτρευαν καθημερινά τους θεούς τους. Στις μεγάλες γιορτές συγκεντρώνονταν όλοι εκεί για να αποδώσουν στους θεούς τους τις μεγαλύτερες τιμές.

Γιατί έφτιαχναν οι αρχαίοι αγάλματα;

Είδαμε εικόνες από διάφορα αγάλματα και είπαμε  ότι οι αρχαίοι τα έφτιαχναν γιατί πίστευαν στους 12 θεούς του Ολύμπου.Έτσι τα αφιέρωναν στους θεούς τους για να τους τιμήσουν.

Ποιοί φτιάχνουν τα αγάλματα;Από τι είναι φτιαγμένα;

Tα αγάλματα τα φτιάχνουν οι γλύπτες ,χρησιμοποιώντας ειδικά εργαλεία.

Υπήρχαν  σμίλες διαφόρων σχημάτων και μεγεθών που χρησιμοποιούνταν με τη βοήθεια ξύλινων σφυριών . Η αιχμηρή σμίλη, όπως συμβαίνει και σήμερα, χρησιμοποιούνταν αρχικά για την πρώτη αφαίρεση υλικού και την αρχική διαμόρφωση του γενικότερου σχήματος τους αγάλματος.

Τα παιδιά φέρνοντας πληροφορίες για τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένα τα αγάλματα μας είπαν από γύψο,μάρμαρο,χαλκό και πέτρα.

Πως ήταν ντυμένα;

Παρατηρήσαμε ότι οι άντρες ήταν γυμνοί και οι γυναίκες ντυμένες.Ρώτησαν γιατί σε κάποια λείπουν χέρια ή πόδια και είπαμε ότι αυτό συμβαίνει γιατί τα βρίσκουν μετά από πάρα πολλά χρόνια κάτω από την γη.

Να πούμε μύθους από την μυθολογία

Είπαμε τον μύθο για το πως πήρε η Αθήνα το όνομα της.

Αθηνά, δωρήτρια της ελιάς - ο μύθος

Ο γνωστός πελασγικός μύθος αναφέρεται στον αγώνα της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την προστασία και την ονομασία της Αθήνας. Βασιλιάς της Αθήνας ήταν ο Κέκροπας. Οι αντίπαλοι ανέβηκαν πάνω στο βράχο της Ακρόπολης, όπου ήρθαν και οι άλλοι δέκα θεοί από τον Όλυμπο για να κάνουν τον δικαστή στη διαφωνία των δυο θεών, ενώ ο Κέκροπας παρίστατο ως μάρτυρας.

  Πρώτος ήρθε ο Ποσειδώνας, στάθηκε στη μέση του βράχου και με την τρίαινα του έδωσε ένα δυνατό χτύπημα στο έδαφος. Αμέσως ξεπήδησε ένα κύμα αλμυρού νερού που σχημάτισε μια μικρή λίμνη που την ονόμασαν «Ερεχθηίδα» θάλασσα.

  Μετά ήρθε η σειρά της Αθηνάς να παρουσιάσει το δώρο της και αφού κάλεσε τον Κέκροπα για μάρτυρα, φύτεψε μια ελιά πάνω στο βράχο, που ξεπετάχτηκε γεμάτη καρπό. Το δέντρο αυτό σωζόταν για πολλά χρόνια αργότερα. Μετά από το δώρα της Αθηνάς ο Δίας κήρυξε το τέλος του αγώνα και είπε στους άλλους θεούς να κρίνουν σε ποιον από τους δυο θεούς να δοθεί η πόλη. Συγχρόνως ζήτησαν τη μαρτυρία και τη γνώμη του Κέκροπα. Αυτός από το βράχο ψηλά έριξε μια ματιά γύρω, αλλά όπου να γύριζε, τα μάτια του αντίκριζαν αλμυρό νερό, τις θάλασσες που από παντού έζωναν τη χώρα.

  Το δέντρο όμως που είχε κάνει η Αθηνά να φυτρώσει ήταν το πρώτο που φύτρωσε σε όλη τη χώρα και ήταν συνάμα για την πόλη η υπόσχεση για δόξα και ευτυχία. Γι αυτό ο Κέκροπας θεώρησε πως το δώρο της Αθηνάς ήταν πιο χρήσιμο και έτσι της δόθηκε η κυριαρχία της πόλης.

Που μπορούμε να τα δούμε

Είπαμε ότι μπορούμε να δούμε διάφορα αγάλματα στα μουσεία,όπως της Ακρόπολης που θα επισκεφτούμε.
Είδαμε από κοντά δύο μικρά αγάλματα που έφεραν τα παιδιά.Τα αγγίξαμε και παρατηρήσαμε όλα όσα μάθαμε για την κατασκευή και την ιστορία τους

Στόχος:Να αναγνωρίζουν και να σχολιάζουν ιστορικό υλικό (π.χ. φωτογραφίες, αγάλματα κ.ά.) και να κατανοούν ότι πρόκειται για διάφορες αναπαραστάσεις του παρελθόντος.
Να τα ζωγραφίσουμε.

Παίξαμε το παιχνίδι αγαλματάκια ακούνητα προσπαθώντας να αναπαραστήσουν διάφορες στάσεις αγαλμάτων χωρίς να κουνηθούν.

Πηγές:

http://dim-galat.pel.sch.gr/projects/akropolis/akr_01shmainei.htm

http://www.tmth.edu.gr

http://www.athana.eu/athina-myth.htm